Hồ sơ quan trắc môi trường là gì? Lập hồ sơ quan trắc môi trường tuân theo quy định nào?
1. Hồ sơ quan trắc môi trường
Hồ sơ quan trắc
môi trường là một tập hợp các dữ liệu, thông tin và đánh giá về tình trạng môi
trường tại một khu vực hoặc địa điểm cụ thể. Hồ sơ này được xây dựng dựa trên dữ
liệu thu thập từ các hoạt động quan trắc môi trường, bao gồm:
- Quan trắc
không khí: Đo lường các chất ô nhiễm trong không khí như bụi mịn PM2.5, PM10,
khí SO2, NO2, CO, O3 và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC).
- Quan trắc nước:
Đo lường các chỉ tiêu chất lượng nước như độ pH, độ đục, hàm lượng oxy hòa tan
(DO), demand oxy hóa (COD), nhu cầu oxy sinh học (BOD), kim loại nặng và các hợp
chất hữu cơ.
- Quan trắc đất: Đo lường các chỉ tiêu chất lượng đất như độ pH, hàm lượng kim loại nặng, chất hữu cơ, thuốc trừ sâu và phân bón.
2. Quan trắc
môi trường lao động
Kết quả quan trắc
môi trường được tổng hợp và phân tích để đánh giá tình trạng môi trường hiện tại,
xu hướng và nguy cơ ô nhiễm. Dựa trên kết quả này, các cơ quan chức năng có thể
đưa ra các biện pháp cải thiện môi trường phù hợp.
3. Vai trò của hồ sơ quan trắc môi trường
Hồ sơ quan trắc
môi trường có vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình trạng môi trường và
đưa ra các biện pháp cải thiện.
- Đầu tiên, nó
cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ về tình trạng môi trường hiện tại, từ đó
giúp các cơ quan chức năng có cái nhìn tổng quan về tình hình môi trường và đưa
ra các quyết định đúng đắn.
- Thứ hai, hồ sơ
quan trắc môi trường cũng là một công cụ để theo dõi và đánh giá hiệu quả của
các biện pháp cải thiện môi trường đã được triển khai. Nếu kết quả quan trắc
cho thấy tình trạng môi trường không có sự cải thiện sau khi áp dụng các biện
pháp, các cơ quan chức năng có thể điều chỉnh hoặc thay đổi chiến lược để đạt
được hiệu quả tốt hơn.
- Cuối cùng, hồ
sơ quan trắc môi trường cũng là một công cụ để cung cấp thông tin cho công
chúng về tình trạng môi trường và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.
Thông qua việc công khai kết quả quan trắc, người dân có thể hiểu rõ hơn về
tình trạng môi trường xung quanh và đóng góp ý kiến để cải thiện môi trường.
4. Thời điểm lập hồ sơ quan trắc môi trường
Căn cứ theo Nghị
định 40/2019/NĐ-CP thì đối tượng cần lập báo cáo quan trắc môi trường định kỳ
bao gồm dự án có quy mô công suất thuộc đối tượng lập ĐTM, kế hoạch bảo vệ môi
trường với tần suất 3 tháng/lần, 6 tháng/lần hoặc 1 lần/năm
5. Báo cáo quan trắc môi trường bao gồm những nội dung nào?
- Thông tin
chung:
+ Tên dự án hoặc
khu vực quan trắc.
+ Địa điểm cụ thể
của quan trắc môi trường.
+ Thời gian thực
hiện quan trắc.
- Mục tiêu quan
trắc:
+ Mục tiêu xác định
của quan trắc môi trường (ví dụ: đánh giá ảnh hưởng của một nhà máy đối với chất
lượng không khí).
+ Phương pháp
quan trắc: Mô tả các phương pháp và quy trình quan trắc được sử dụng.
+ Thiết bị và
công cụ đo lường được sử dụng.
- Quan trắc chất lượng không khí:
Kết quả đo lường
chất lượng không khí (PM10, PM2.5, SO2, NOx, CO, O3, vv.).
So sánh với tiêu
chuẩn quốc gia hoặc quy định liên quan (QCVN 19:2009/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật
quốc gia về khí thải công nghiệp về bụi và các chất vô cơ)
- Quan trắc chất lượng nước:
Kết quả phân
tích nước (nước ngầm, nước mặt, nước thải.), sau đó so sánh với tiêu chuẩn quốc
gia hoặc quy định liên quan.
Các tiêu chuẩn về
nước thải theo quy định của pháp luật như tiêu chuẩn như QCVN 40:2011/BTNMT –
Quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng nước thải công nghiệp,
QCVN
14:2008/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng nước thải sinh hoạt.
QCVN
08-MT:2015/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.
- Quan trắc môi trường đất:
+ Kết quả phân
tích đất (các chất độc hại, nồng độ dioxin, vv.)
+ So sánh với
tiêu chuẩn quốc gia hoặc quy định liên quan (QCVN 09-MT:2015 – Quy chuẩn kỹ thuật
quốc gia về chất lượng nước ngầm)
- Âm thanh:
+ Kết quả đo lường
mức độ ồn (độ ồn từ các nguồn khác nhau).
+ So sánh với
tiêu chuẩn quốc gia hoặc quy định liên quan.
- Dữ liệu đánh
giá tác động môi trường (AĐMTĐ):
Phân tích các
tác động tiềm ẩn của dự án hoặc hoạt động đối với môi trường và cộng đồng xung
quanh.
- Đánh giá rủi
ro môi trường: Xác định và đánh giá rủi ro môi trường từ dự án hoặc hoạt động.
Biện pháp giảm
thiểu và quản lý môi trường:
- Mô tả các biện
pháp dự kiến để giảm thiểu tác động tiêu cực và quản lý môi trường.
- Tóm tắt và kết
luận:
Tóm tắt những điểm
chính của hồ sơ quan trắc môi trường.
Đưa ra đánh giá
tổng thể về tình trạng môi trường.
6. Đối tượng phải lập báo cáo quan trắc môi trường
Đối tượng phải lập
hồ sơ quan trắc môi trường thường là các tổ chức, doanh nghiệp, hay tổ chức
chính trị-xã hội có liên quan đến các hoạt động ảnh hưởng đến môi trường. Dưới
đây là một số đối tượng phổ biến phải lập hồ sơ quan trắc môi trường:
- Công ty và doanh
nghiệp:
Các doanh nghiệp
và công ty thường phải lập hồ sơ quan trắc môi trường khi triển khai hoạt động
sản xuất, chế biến, hay xây dựng có thể ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
- Các dự án xây
dựng:
Các nhà đầu tư
và nhà thầu thường cần lập hồ sơ quan trắc môi trường cho các dự án xây dựng
như công trình giao thông, khu đô thị mới, hay các dự án hạ tầng.
- Nhà máy và nhà
xưởng:
Các doanh nghiệp
hoạt động trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp cần thực hiện quan trắc môi trường
để đảm bảo rằng các hoạt động của họ tuân thủ các quy định môi trường.
- Cơ sở hạ tầng
và dịch vụ công cộng:
Các tổ chức quản
lý hạ tầng (ví dụ: cơ sở cấp nước, cấp điện) cũng có thể cần lập hồ sơ quan trắc
môi trường để theo dõi và quản lý tác động của họ đối với môi trường.
- Cơ quan Chính
trị - Xã hội:
Các cơ quan
chính trị - xã hội, chẳng hạn như chính phủ địa phương hoặc tổ chức phi chính
phủ, có thể thực hiện quan trắc môi trường để đánh giá tình hình môi trường
trong khu vực và đưa ra các quyết định chính trị - quản lý.
- Tổ chức Phi
Chính phủ và Tổ chức Phi Lợi Nhuận:
Các tổ chức phi
lợi nhuận và phi chính phủ thường thực hiện quan trắc môi trường để đánh giá
tác động của các dự án xã hội hay các hoạt động khác đối với môi trường và cộng
đồng.
- Các dự án nghiên
cứu và phát triển:
Các tổ chức thực
hiện các dự án nghiên cứu và phát triển cũng có thể cần lập hồ sơ quan trắc môi
trường để đánh giá các tác động của nghiên cứu và thử nghiệm.
Hồ sơ quan trắc
môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe của
con người. Việc thực hiện báo cáo quan trắc môi trường định kỳ là căn cứ để
doanh nghiệp, tổ chức kiểm soát được các yếu tố ảnh hưởng tới môi trường tại đơn
vị mình, tuân thủ quy định của pháp luật trong việc bảo vệ môi trường.